Τι εστί Eλευθερία;

«Τούτο είναι του Θεού το ευμορφώτερον έργον. Αλλά πρέπει να έχη τινάς καθαράν καρδίαν, διά να ευφραίνεται τας ευεργεσίας και χάριτας της ελευθερίας αυτής. Ας εκλαμπρύνωμεν λοιπόν την θυσίαν μας εν τω θυσιαστηρίω της αρετής και ας την λατρεύωμεν πάντοτε, χωρίς να την μιάνωμεν πώποτε».
Ρήγας Φεραίος, «Εγκόλπιο» (Δημοκρατική Κατήχησις)

Ο Ρήγας αντικρίζει την ελευθερία μέσα από το κρύσταλλο της καθαρής καρδιάς. Στοχάζεται την λαμπρότητα και το κάλλος μέσω της θυσίας που γεννάται στο θυσιαστήριο της αρετής. Έτσι νογά ο μάρτυρας την ελευθερία. Ο Μακρυγιάννης, σε πλήρη αρμονία με τον Ρήγα του Ελληνισμού, συμπληρώνει με τρόπο τόσο επίκαιρο που προκαλεί μελαγχολία: «Αν μας έλεγε κανένας αυτείνη την λευτεριά οπού θα γευόμαστε, θα περικαλούσαμε τον Θεόν να μας αφήση εις τους Τούρκους άλλα τόσα χρόνια, όσο να γνωρίσουν οι άνθρωποι τι θα ειπή πατρίδα, τι θα ειπή θρησκεία, τι θα ειπή φιλοτιμία, αρετή και τιμιότη. Αυτά λείπουν απʼ όλους εμάς, στρατιωτικούς και πολιτικούς. Τις πρόσοδες της πατρίδας τις κλέβομεν, από υποστατικά δεν της αφήσαμεν τίποτας, σε ʽπηρεσίαν να μπούμεν, ένα βάνομεν εις το ταμείον, δέκα κλέβομεν. Αγοράζομεν πρόσοδες, τις τρώμεν όλες».

Ανεκτίμητη λοιπόν είναι η ελευθερία. Απόλυτα. Όμως, ομοίως ... απόλυτα, την υποτιμούμε όλοι μας. Δεδομένη νομίζουμε πως είναι - σαν όμορφη, τίμια, γυναίκα που αντικρίζουμε καθημερινά επιστρέφοντας στην εστία μας. Εύκολη, βαυκαλιζόμαστε πως είναι. Σαν παστρικιά που καραδοκεί σε μισοφώτιστα σοκκάκια αναμένοντας τον επί πληρωμής επιβήτορα. Ψέμμα φανταζόμαστε πως την έπλασε. Όπως τα κούφια λόγια που εκτοξεύονται ... πυραυληδόν από τους νεοκοτσαμπάσηδες του ραγιαδιστάν. Συνάμα την θεωρούμε δύσκολη, ακατόρθωτη. Εξίσου φευγαλέα με το αίσθημα της αυτοεκτίμησης που έχουν οι άνθρωποι όταν εγκαταλείπουν την μάχη για την Ιδέα. Σʼ όλα λάθος κάνουμε και παντού έχουμε δίκιο. Η ελευθερία είναι δεδομένη, και σίγουρη για τους αντρειωμένους. Τους ερασιθάνατους κυνηγούς του απόλυτου. Ψέμα και φευγαλέα εντύπωση για τους χαμογελαστούς οσφυοκάμπτες. Τους ελληνόφωνους βαρβάρους που ποτέ δεν θα διαβούν.

Στα μισά θα μείνουν οι βάρβαροι. Να ʽστε σίγουροι γι' αυτό. Όσο υπάρχουν Έλληνες με επαναστατημένες ψυχές που θέλουν να πολεμήσουν με «σιταροκάραβα και με το τίποτα», όπως μαρτυρά κι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του που υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη. Δεν πρόκειται να χάσουμε ποτέ. Θα ηττηθούμε σε μάχες αλλά αυτός ο πόλεμος είναι δικός μας. Ήταν ξεκάθαρος, άλλωστε, ο Γέρος του Μωριά: «Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την επανάσταση δεν συλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχουμε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι βαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε: «Που πάτε ωρέ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα και με το τίποτα», αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».

Έτσι λοιπόν προέκυψε το θαύμα. Σαν βροχή έπεσε η επιθυμία για λευτεριά και έγινε η Ανάσταση του Ελληνικού Έθνους από τον Οθωμανικό τάφο στον οποίο μας είχε... εντοιχίσει η περιφρόνηση της - κατά τα λοιπά - ένδοξης ιστορίας μας. Της 25ης Μαρτίου του 1821 είχε προηγηθεί η 23η Μαρτίου. Τότε, ο Πέτρος Μαυρομιχάλης υπέγραψε το μνημειώδες κείμενο με τίτλο «Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου». Κι εκεί, την δίψα του για ελευθερία ομολογεί:

«Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την Ελευθερίαν. Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της Ελευθερίας. Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας. Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.

1821, Μαρτίου 23, Εν Καλαμάτα.
Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου.
Πέτρος Μαυρομιχάλης, αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού».

Σήμερα, οι σκέψεις για την ελευθερία έχουν πλέον ειπωθεί και γραφτεί. Μένουν να γίνουν πράξεις. Από όλους μας. Από εμένα. Από εσένα. Τώρα!