Winterval

Τον Ιανουάριο του 2006 μερικές γελοιογραφίες που σατίριζαν την μουσουλμανική πίστη και τον ηγέτη της, Μωάμεθ, έγιναν η αιτία για μία τεράστια συζήτηση σχετικά με τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης. Εν μέσω διωγμών και βιαίων επιθέσεων κατά χριστιανών σε μουσουλμανικές χώρες τα νεοταξικά κατεστημένα της εσπερίας κατεδίκασαν την προσβολή του Δανού καλλιτέχνη και ανάγκασαν το έντυπο που δημοσίευσε τις γελοιογραφίες του να ζητήσει συγγνώμη, σύροντας μάλιστα τον διευθυντή του στα δικαστήρια. Τρία χρόνια νωρίτερα, τέτοιες μέρες, παραμονές των Χριστουγέννων, στην έκθεση Outlook, στην Αθήνα εξετίθετο ένας ζωγραφικός πίνακας που παριστούσε ένα πέος να εκσπερματώνει πάνω σ' έναν σταυρό. Η κυβέρνηση Σημίτη, εν όψει και των εκλογών αποκαθήλωσε τον πίνακα, όμως ο το δημοσιογραφικό κατεστημένο αντέδρασε έντονα, μιλώντας για μεσαίωνα: «Η λανθασμένη -κατ' ουσίαν πολιτική- απόφαση για την απόσυρση του έργου κινδυνεύει να εισάγει ως κυριολεκτικό θεσμό τον περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης, ενθαρρύνοντας την επιθετική βλακεία όσων οδύρονται υποκριτικά», έγραψαν χαρακτηριστικά τότε ΤΑ ΝΕΑ (2), ενώ οι «Φαρισαίοι» της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ σημείωναν: «Η απόλυτη ελευθερία της τέχνης, κατοχυρωμένη και από όλες τις διεθνείς συνθήκες, εγγυάται την ελεύθερη δημιουργία των καλλιτεχνών, ακόμα και όταν σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις βρεθούμε σε αντίθεση με ένα συγκεκριμένο έργο τέχνης, που όμως το σεβόμαστε» (3).

Τέτοιου είδους «μεσαιωνικές» μεθοδεύσεις είχαν προηγηθεί στο παρελθόν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις Η.Π.Α. Ο νέος «μεσαίωνας», ωστόσο, έχει αφήσει τον τύπο στην ησυχία του και επικεντρώνει στους ανυπεράσπιστους πολίτες. Οι παρηκμασμένες δυτικές κοινωνίες βιώνουν την τρέχουσα δεκαετία τα πρώτα σημάδια μίας νέας εποχής. Της εποχής της αποχριστιανοποιήσεως των κοινωνιών με κάθε μέσο. Στην Ελλάδα, μπορεί να μην έχουμε νιώσει ακόμη ούτε την ανάσα αυτού του τερατώδους φαινομένου, όμως ως χώρα κατ' εξοχήν εφαρμογής της κοινωνικής μηχανικής, που πριν 15 χρόνια δεν είχε παρά Φιλιππινέζες οικιακές βοηθούς και μερικές χιλιάδες Πολωνών ως μετανάστες και σήμερα οι ξένοι εκτιμάται ότι ξεπερνούν το ενάμισι εκατομμύριο, δεν θ' αργήσουμε να κολυμπήσουμε στα μαύρα νερά του πολυπολιτισμού και της ισοπεδώσεως.

Τα Χριστούγεννα αποτελούν την εορτή - σύμβολο για τον Χριστιανισμό. Είναι η εποχή που θυμίζει σ' όλη την ανθρωπότητα ότι ο χριστιανισμός είναι εδώ και μαζί μ' αυτόν όλες οι αξίες του, βασικά συστατικά όλων των κοινωνιών της Δύσεως. Αυτά τα συστατικά συνθέτουν και την ασπίδα κάθε κοινωνίας απέναντι στον ισοπεδωτισμό της παγκοσμιοποιήσεως και το ολίσθημα προς τον ατομικισμό που αυτή επιδιώκει. Τα Χριστούγεννα είναι όμως και η πιο ζωογόνος περίοδος του έτους για τις δυτικές οικονομίες. Σίγουρα, δεν θα μπορούσε κανείς να τα καταργήσει. Θα μπορούσε όμως να εξαλείψει τον θρησκευτικό και δη χριστιανικό τους χαρακτήρα. Αυτό είναι το σχέδιο της Νέας Τάξεως σε Αμερική και Ευρώπη, τις ηπείρους δηλαδή όπου ο χριστιανισμός και η κουλτούρα του είναι βαθιά ριζωμένες.

Οι Βρετανοί πάντοτε προηγούνται όλων στην παρακμή. Τα Χριστούγεννα του 2006, το 80% όλων των επιχειρήσεων και φορέων στην Βρετανία απέφυγαν να προβούν σε παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα εορταστικά δρώμενα, όχι για λόγους οικονομίας, όπως κάποιοι προσπάθησαν να προφασισθούν, αλλά επειδή, όπως έγραφαν οι Times του Λονδίνου, «οι πολυάριθμοι μουσουλμάνοι, κυρίως του Λονδίνου, θεωρούν τέτοιου είδους εορτασμούς προσβλητικούς» (4).

Μία συντονισμένη κατατρομοκράτηση του κόσμου κατά του εορτασμού των Χριστουγέννων έλαβε χώρα. Οι λεγόμενες Μ.Κ.Ο. προανήγγειλαν «πολυπολιτισμικές διαδηλώσεις» κατά των «χριστιανικών παρενοχλήσεων της κοινωνικο-οικονομικής ζωής». Δικηγόροι απέστελναν εξώδικα στις διοικήσεις εταιρειών, όταν αυτές προέβαιναν σε στολισμούς ή αποστολές χριστουγεννιάτικων καρτών. Σε κάποιες περιοχές απαγορεύτηκε κάθε δημόσιος χριστουγεννιάτικος στολισμός, συμπεριλαμβανομένων και των απλών λαμπιονιών στους πεζοδρόμους. Στο προσωπικό των πολυκαταστημάτων απαγορεύθηκε ρητώς να φορούν σκούφους και σκουλαρίκια με αστεράκια, όπως μέχρι τότε συνηθίζετο. «Το πάρτι τελείωσε» έγραφαν οι Times και όχι μόνον. Όποιος θέλει να γιορτάσει τα Χριστούγεννα, τότε πρέπει να το κάνει ανάμεσα στους δικούς του τέσσερεις τοίχους (5). Σαν να μην έφτανε αυτό, στο Λονδίνο κάποιοι μαθητές τιμωρήθηκαν ως «ρατσιστές», επειδή επέμειναν να ανταλλάσσουν χριστουγεννιάτικες κάρτες παρά τη σχετική απαγόρευση, η οποία είχε στόχο να μη θιγούν Πακιστανοί συμμαθητές τους (6).

Το παράδοξο σ' αυτήν την ιστορία είναι ότι η εξέλιξη που πήραν τα πράγματα δεν δυσαρέστησε καθόλου την ηγεσία της προτεσταντικής εκκλησίας στην γηραιά Αλβιόνα. Ανέκαθεν ο κλήρος διαμαρτύρετο για τις καταχρήσεις που ελάμβαναν χώρα κατά τους αγγλικούς εορτασμούς των Χριστουγέννων, με το αλκοόλ να καταπνίγει κάθε δραστηριότητα. Θα 'λεγε λοιπόν κανείς ότι για την αγγλικανική εκκλησία οι περιορισμοί αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο για επιστροφή στην ουσία των Χριστουγέννων. Σχηματοποιημένα, θα μπορούσε κανείς να βάλει τον τίτλο «οι προσβεβλημένοι μουσουλμάνοι στην υπηρεσία των ανησυχούντων Χριστιανών».

Για να μην πλανάται κανείς, ωστόσο, πρέπει να αντιληφθεί το εξής: Αν αναζητήσει κανείς έναν ιδανικό δεσμό των εκκοσμικευμένων κοινωνιών μας με το ιερατικό κήρυγμα και την χριστιανική διδασκαλία, τότε αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τις συνήθειες και συχνότατα τις καταχρήσεις που πλαισιώνουν την εορτή των Χριστουγέννων και κάθε άλλον θρησκευτικό εορτασμό, ασχέτως εάν αυτές δεν έχουν καμμία σχέση ή συχνά αντιτίθενται στα διδάγματα του Σωτήρος. Σε κάθε περίπτωση το κοσμοπολίτικο χριστιανικό πνεύμα και οι λαϊκές παραδόσεις είναι δύο πράγματα τόσο αλληλένδετα, που χωρίς το ένα δεν υπάρχει ούτε το άλλο.

Ένα άλλο δείγμα πλάνης είναι το ότι συχνά στην Ευρώπη έχουν ακουσθεί ιεράρχες και εν γένει άνθρωποι του κλήρου που εκφράζουν τον θαυμασμό τους για την πνευματικότητα και την παγκοσμιότητα συγκεκριμένων μουσουλμανικών εορτών, κάτι που αποτελεί ουσιαστικά αποκύημα της φαντασίας, μία οφθαλμαπάτη που οφείλεται είτε στην ομοιομορφία των μουσουλμάνων είτε στην προπαγάνδα τους. Ακόμη όμως και στο Ισλάμ το θρησκευτικό πνεύμα και το λαϊκό συναντώνται εξ' αρχής. Διαφορετικά, δεν είναι δυνατόν καν το ίδιο το κήρυγμα. Όποιος πιστεύει πραγματικά, πιστεύει σε ουσιωδώς βιωμένα κατά τόπους χρώματα μορφές, γλώσσες και ήχους - μελωδίες. Σε άψυχες και μαζικές αφηρημένες γενικότητες δεν πιστεύει κανείς. Απλά τις γνωρίζει ή τουλάχιστον έτσι προσποιείται.

Μία γρήγορη ματιά στην ιστορία των θρησκευτικών αποστολών το επιβεβαιώνει. Ο ιεραπόστολος δεν κάνει διάλεξη στο μυημένο ακροατήριό του. Κηρύττει, δηλαδή συστήνει το πιθανότατα ξένο ακόμη δόγμα, χρησιμοποιώντας οικείες εικόνες και πρότυπα. Μόνον έτσι γίνεται πιστευτός και ικανός να εμφυτεύσει την πίστη του στις ψυχές των ακροατών του. Η πίστη προκύπτει μόνον όταν η διδασκαλία συνδεθεί με τα πολύ πιο αυστηρά διαφυλασσόμενα ήθη.

Βέβαια, η Αγγλία μπορεί να προηγείται στην παρακμή και την πολυπολιτισμική υστερία στην Ευρώπη, όμως ο πρώτος διδάξας είναι οι Η.Π.Α. Ήδη από την δεκαετία του '80 με πρόφαση τον σεβασμό στις διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις κάποιων ελαχίστων σπουδαστών, κάποιοι πρυτάνεις και διευθυντές σχολείων απαγόρευαν τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια και τον χριστουγεννιάτικο στολισμό σε αρκετά σχολεία και πανεπιστήμια των Η.Π.Α. Σήμερα, ωστόσο, τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Σε σχολεία των Βορείων Η.Π.Α., όπως π.χ. στο Ντιτρόιτ απαγορεύεται στους εκπαιδευτικούς οποιαδήποτε αναφορά στα Χριστούγεννα, ενώ επιτρέπονται οι αναφορές στην Χανουκά και την Κουάντσα (Kwanzaa) (7). Αλλού πάλι, ειδικά σε σχολεία όπου η πλειονότητα των μαθητών είναι λευκοί χριστιανοί, αντί να απαγορευθούν οι αναφορές στα Χριστούγεννα, παρουσιάζεται η εορτή της χριστιανοσύνης εξισωμένη με εορτές άλλων θρησκευμάτων και ηθών. Αποτέλεσμα αυτού είναι στην καθιερωμένη εορτή πριν τις διακοπές να τραγουδούν τα παιδιά δυο τρία χριστουγεννιάτικα τραγούδια και στη συνέχεια τραγούδια της Κουάντζα, της Χανουκά, του Ραμαζανιού και το τραγούδι της κινεζικής εορτής του νέου έτους, όπως γράφει ο Τομ Πιάτακ στο περιοδικό Chronicles (8).

Πέρσι τον Δεκέμβριο, δεκατέσσερα χριστουγεννιάτικα δένδρα που είχαν στηθεί στο αεροδρόμιο του Σιάτλ αποσύρθηκαν ύστερα από διαμαρτυρίες ενός ραβίνου ο οποίος επέμεινε να περιληφθούν στη διακόσμηση στολίδια για την εβραϊκή εορτή Χανουκά. Τα δένδρα επέστρεψαν στη θέση τους μόνο όταν ο ραβίνος διαβεβαίωσε ότι δεν θα κάνει μήνυση... Η AmericaCivil Liberties Union, όμως, μήνυσε κάποιους μαθητές επειδή τραγούδησαν το «Joy to the Wοrld» σε χριστουγεννιάτικη εκδήλωση.

Σε σχολείο της Καλιφόρνια, τέλος, δόθηκε αιφνιδιαστική εντολή -στη διάρκεια επίδειξης καλλιτεχνικού πατινάζ με προσκεκλημένη την Ολυμπιονίκη, Σάσα Κοέν- να σταματήσουν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα, από φόβο μήπως προσβληθεί, λόγω της εβραϊκής της καταγωγής (9).

Η μανία των νεοταξικών υποστηρικτών του πολυπολιτισμού και πολεμίων των Χριστουγέννων διαφαίνεται από το γεγονός ότι με σκοπό να πλήξουν τον θεσμό του εορτασμού των Χριστουγέννων και τον χριστιανικό χαρακτήρα των εορτών δεν αρκέστηκαν στο να περιορίσουν τις εκδηλώσεις και τα σύμβολα που οι χριστιανικές κοινωνίες διατηρούσαν επί αιώνες αλλά και να επινοήσουν Αντι-Χριστούγεννα, με σκοπό να ανταγωνιστούν τα Χριστούγεννα. Διότι αν η Χανουκά έπεφτε κάποιον άλλον μήνα, τότε ποιος, πέραν κάποιων ευλαβών Εβραίων θα την πρόσεχε;

Τον Δεκέμβριο του 2001 ο συντάκτης του περιοδικού American Heritage, Φρέντερικ Σουάρτς χαρακτήρισε την Χανουκά «ιουδαϊκή Κουάντζα». Η Κουάντζα αποτελεί επινόημα του Αφροαμερικανού εθνικιστή Ρον Καρένγκα για την προώθηση της Αφροαμερικανικής υπερηφάνειας και αλληλεγύης. Αντίστοιχα, η Χανουκά δεν αποτελούσε στο παρελθόν την σημαντικότερη εορτή του Ιουδαϊσμού. Ανεσύρθη από τα ιουδαϊκά καλαντάρια την δεκαετία του '20 για να προλάβει την αφομοίωση των αμερικανοεβραίων από την χριστιανική κοινωνία, καθ' ότι οι τελευταίοι είχαν αρχίσει να ανταλλάσσουν δώρα, να στολίζουν δένδρα και να υιοθετούν διάφορα χριστουγεννιάτικα έθιμα.

Ακόμη και σήμερα, οι πιο συντηρητικοί Εβραίοι δεν την θεωρούν παρά μία απλή ημιαργία. Ο λόγος είναι απλός. Η Χανουκά αναφέρεται σε κάποιο μεταβιβλικό γεγονός, την επαναφιέρωση του ιουδαϊκού ναού της Ιερουσαλήμ, ο οποίος είχε μετατραπεί σε τόπο λατρείας των Θεών από τον Σύριο τύραννο Αντίοχο, που ηττήθηκε από τους Μακκαβαίους, μετά από πολυήμερο ανταρτοπόλεμο. Σύμφωνα με τον ιουδαϊκό μύθο, όταν οι Μακκαβαίοι ανακατέλαβαν τον ναό, το αγιασμένο λάδι που διέθεταν για τα φώτα του ναού αρκούσε μόνον για μία μέρα, αλλά κατά έναν περίεργο τρόπο κράτησε για οκτώ ημέρες, μέχρι να αγιασθεί νέο λάδι. Αυτό είναι και το θαύμα που μνημονεύεται με τα κηροπήγια μενορά, άλλως χανουκά, με τα οκτώ κεριά που ανάβονται κατά την περίοδο τους εορτασμού της Χανουκά, ελληνιστί επαναφιερώσεως.

Όσο όμως και αν προσπαθούν οι αντιδραστικοί και εμπαθείς «ιερείς» της πολυπολιτισμικότητος να καθιερώσουν στην συνείδηση των δυτικών κοινωνιών τέτοιες εορτές ως εφάμιλλες, σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση. Τα Χριστούγεννα αποτελούν την μεγαλύτερη εορτή του δυτικού κόσμου, πάνω στην οποία βασίστηκε μεγάλο μέρος του πολιτισμού του. Ο Μπάχ δεν έγραψε ποτέ Ορατόριο για την Χανουκά, όπως εύστοχα αναφέρει ο Πιάτακ, όπως και στην Ελλάδα ο Λύτρας δεν ζωγράφισε τον ψαλμό ιουδαϊκών τραγουδιών από την χορωδία της συναγωγής ούτε ο Παρθένης τον Μωάμεθ. Κανένα πολιτιστικό επίτευγμα δεν είναι εμπνευσμένο από το Ραμαζάνι, την Χανουκά και την Κουάντζα. Γι 'αυτό και ξέρουμε ότι πολύ δύσκολα θα καμφθούν οι κοινωνίες μας από τον νέο αυτόν μεσαίωνα, φτάνει να αφυπνισθούμε, φτάνει να μην ξεχάσουμε ποιοι είμαστε.

Παραπομπές
1) Η σύντμηση των λέξεων Winter (χειμώνας) και (festival), που δημιουργήθηκε για να περιγράψει τις εορταστικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στα τέλη Δεκεμβρίου στις αγγλοσαξονικές χώρες, από τη στιγμή που αυτές άρχισαν να αποβάλλουν τον χριστιανικό χαρακτήρα αυτών των εορτών.
2) Τα Νέα, Τζιρτζιλάκης, 12.12.2003
3) ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Φωτεινή Μπάρκα, 11.12.2003
4) Junge Freiheit, 29.12.2007
5) The Times, 11.12.2007
6) Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 23.12.2006
7) Βλ. Wikipedia: Εορτή των Αφροαμερικανών, που καθιερώθηκε επίσημα το 1966 στις Η.Π.Α. από τον Καρένγκα, βασισμένη στις αφρικανικές κουλτούρες και τον εορτασμών των «πρώτων καρπών».
8) The Chronicles, “Happy Holidays? Bah! Humbug!”, 15.12.2006
9) Καθημερινή, 23.12.2006